Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasına tarım denir.

Tarım iki ana üretim dalından oluşur.

1.Bitkisel Üretim, insanların temel uğraşlarından olan, gıda, giyim, yapı malzemesi, yakacak ve estetik gereksinimlerini karşıladıkları canlı materyallerdir.

2.Hayvansal Üretim, insanların yeterli beslenmesi bir yandan da refah artışının sağlanması için yapılan üretim şeklidir.

Fiziksel ayrışmayla oluşmuş, kimyasal ayrışma ve humuslaşma olayları ile yeni özellikler kazanmış, yer kabuğunun en üstteki canlı tabakasıdır. Toprak, içinde ve üzerinde geniş bir canlı topluluğu barındırmakta, bitkilere besin maddesi sağlamaktadır. Dünyadaki toprakların ancak 1/10’inde üretim yapılabilmektedir. Türkiye’nin arazi varlığının ise yaklaşık %36’sı işlenmekte, %28’i çayır ve mera, %30’u orman ve fundalık olup, geriye kalan %6’lik bölümü diğer araziler içinde yer almaktadır. Ekilebilir arazinin ancak ’i sulanabilmektedir. Toprak en önemli kaynaklardan birisi olup; tarım dışı amaçlarla kullanılması, ağır metallerle kirlenmesi ve erozyon sonucu oluşan etkilerle kayıplara uğramakta ve verim düşmektedir. Kaybedilen toprakların yeniden kazanılması çok zordur. 1 cm kalınlıktaki toprak ancak birkaç yüzyılda oluşabilmektedir.

İnsan ve canlıların yaşaması için hava hayati öneme sahiptir. Hayvanlar, bitkiler ve insanlar havasız yaşayamazlar. Yerküreyi saran gaz kütleye atmosfer denir. Atmosferdeki hava tabakasının kalınlığı 150 km’ dir. Atmosferin bir diğer adı da hava küredir. Bunun sadece 5 km’ si canlıların yaşamasına elverişlidir. Atmosferde bulunan gazların bitkilerin büyüme ve gelişmesine etkileri vardır. Havadaki oksijen (O2) miktarı oldukça stabildir. Karbondioksit ise (CO2) büyük değişmeler gösterir. Bu iki gaz bitkilerin büyümesinde oldukça önemlidir. Tabiî ki hava kirliliğinin de bitki büyümesi üzerinde önemli etkisi vardır. Bahçe bitkileri ve diğer bitkiler hava kirliliğine karşı duyarlıdır. Yeryüzünden uzaklaştıkça hava tabakasının yoğunluğu azalır. Atmosfer, yerkürenin etrafında adeta düzenleyici ve koruyucu bir örtü şeklindedir.

Havada bulunan gazları üç grupta toplayabiliriz:

Havada devamlı bulunan ve çoğunlukla miktarları değişmeyen gazlar (azot, oksijen ve diğer asal gazlar) Havada devamlı bulunan ve miktarları azalıp çoğalan gazlar (karbondioksit, su buharı, ozon)

Havada her zaman bulunmayan gazlar (kirleticiler)

Yeryüzündeki tüm canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gereklidir. Bitkideki suyun eksikliği hücrelerin bölünmesini ve gelişmesini durdururken, fazla suda, büyüme ve gelişmeyi hızlandırır. Genelde suyun eksikliği bodurluğa, fazlalığı ise boylanmaya neden olur. Hücre protoplazmasının bileşiminde bol miktarda olan su, özellikle genç dokularda ve organizmalarda daha çoktur. Taze meyve ve sebzelerde ağırlıklarının %80-90’u sudur. En az su %70 ile kuru sarımsakta, en fazla ise %95 ile hıyarda bulunmaktadır. Bunu %94 ile kıvırcık salata ile %93 ile domates izler. Küçük miktarlarda çıplak gözle bakıldığında renksizdir.

Isı ve ışık veren büyük gök cismidir. Bitkilerin tümü yapraklarında klorofil oluşumu, fotosentezin yapılması, anorganik maddelerin organik maddelere dönüşümü, sürgün, yaprak, çiçek ve meyvelerin normal şekil, irilik ve kalınlıkla oluşabilmeleri, meyvelerde renk oluşumu güneş ışığına bağlıdır. Işık bu olaylarda doğrudan doğruya veya dolaylı olarak etki yapmaktadır. Bitkilerin ışığa olan gereksinimleri, bu enerjinin şiddetine, süresine ve kalitesine göre değişiklik gösterir. Güneş % 70 hidrojen, %20 helyum ve %5 de diğer elementlerden oluşur. Güneş enerjisini yüzeyindeki hidrojen atomlarının helyum atomlarına dönüşmesi sonucu bir patlama olur, bu patlamalardan günde milyonlarca olur bu şekilde güneş enerjisi meydana gelir. Güneş sarı bir cisimdir. Dünyaya sıcaklık ve ışıklık saçar.

İçerisinde bir veya birkaç bitki besin maddesini bir arada bulunduran bileşiklere gübre, kültür topraklarımızın verim gücünü yükseltmek, ürünün nitelik ve niceliğini arttırmak amacıyla bu maddelerin toprağa verilmesi işine de gübreleme denir.

Gübreler yapılarına göre ticari ve işletme gübre olmak üzere 2’ye ayrılır.

1. İşletme Gübreleri, hayvan gübresi, yeşil gübre, kemik unu, kan tozu, boynuz ve tırnak tozu gibi çeşitleri var. Fakat en çok hayvan gübresi kullanılır.

a. Ahır Gübresi, ahır hayvanlarının ve katı dışkıları ile yataklıklarının artıklarından oluşan karışımdır. Bitki gelişimi için gerekli besin maddelerini sağlar. Aynı zamanda toprağın yapısını tarıma uygun hale getirir. Toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliğini düzenler.

b. Yeşil gübre, baklagil cinsi bitkilerinden seçilir. Baklagiller havanın azotundan yararlanarak, köklerinde azot depolayan ve toprağın azotça zenginleşmesini sağlayan bitkilerdir.

2. Ticari Gübreler, gübreler içinde en sıklıkla kullanılan tür ticaret gübreleridir. Gübre bayilerinde satılan ticaret gübreleri, bileşimlerinde bir veya birden fazla bitki besin maddesini bir arada bulundurur. İşletme gübrelerinden farklı olarak yüksek miktarda bitki besin maddesi içerir ve suda kolayca çözünür. Çeşitleri, Azotlu, Fosforlu, Potasyumlu, Kompoze gübreler olmak üzere 4 ana gruba ayrılır.

Bitkiler ihtiyaç duydukları besin maddelerinin büyük bir bölümünü toprakaltı organları olan kökleri ile bir bölümünü de toprak üstü organları olan yaprak, dal ve gövdeleri ile alırlar. Gübre; tarımın dayanağı ve tarımsal üretimin en önemli girdileridir. Bu yüzden gübre ile ilgili özdeyişlerimiz vardır. Bunlar; “Gübresiz ağaç, avucunu havaya aç”, “Gübreyi kel başa sür, sonucunu sen de gör”.

Tohum, döllenmeden sonra tohum taslağının gelişmesiyle meydana gelir. Bir tohumda dıştan içe doğru tohum kabuğu(testa), besin dokusu(endosperm), embriyo ve olmak üzere üç kısım bulunur. Bunlardan en önemlisi embriyodur.

Embriyo: Döllenmeden sonra yumurta hücresi bir selüloz çeper oluşturarak oospor olur. Oospor iki hücreye bölünür alttaki hücre suspensor diye adlandırılır. Suspensor besin maddesini emerek beslenir ve embriyoya dönüşür. Üstteki hücrede bölünerek gelişir ve kökçük, gövdecik ve çenek yapraklar olarak farklılaşır. Tohumun canlı olan kısmıdır.